روند توسعه صنعتي از ابتداي سال جاري تا پايان مهر ماه به کدام سمت حرکت کرده است؟ ارزيابي‌ها نشان‌‌دهنده آن است که مدت زمان مورد بررسي، راه‌اندازي واحدهاي جديد صنعتي از ميان ۳۱ رشته فعاليت، به «محصولات غذايي و آشاميدني‌ها»، «ساخت مواد و محصولات شيميايي»، «سايرمحصولات کاني غيرفلزي»،‌ «محصولات از لاستيک و پلاستيک» و «محصولات فلزي و فابريکي» اختصاص داشته و توانستند در ميان صنايع پرطرفدار براي سرمايه گذاران قرار گيرند،‌ اما درخصوص راه‌اندازي واحد‌هاي جديد صنعتي نيز از ميان ۳۰ رشته فعاليت گروه‌هاي «محصولات غذايي و آشاميدني‌ها»، «ساخت مواد و محصولات شيميايي»، «ساخت محصولات از لاستيک و پلاستيک»، «ساخت ماشين‌آلات و تجهيزات» و «محصولات فلزي فابريکي» بيشترين پروانه‌هاي به بهره‌‌برداري رسيده را به خود اختصاص داده‌اند. آمار اعلام شده از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت بيانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسي در مجموع ۱۵هزار و ۲۰فقره جواز تاسيس براي متقاضيان سرمايه‌گذاري با پيش‌بيني سرمايه بيش از يک ميليون و ۶۱۵هزار ميليارد ريالي در کشور صادر شده است، جوازهاي صادره هرچند به لحاظ تعداد رشد بيش از ۱۶ درصدي داشته است، اما به لحاظ ارزشي با افت ۱۶درصدي همراه بوده که اين امر بيانگر آن است که صنايع کوچک و بعضا متوسط جايگزين صنايع بزرگ و سرمايه‌بر شده‌اند. سهم پروانه‌هاي بهره‌برداري (ايجادي و توسعه‌اي) نيز در ابتداي پاييز برابر با ۳هزار و ۴۹۲فقره بوده که از اين تعداد سهم پروانه‌هاي بهره‌برداري ايجادي (شامل پروانه‌هاي بهره‌برداري صادره براي راه‌اندازي واحدهاي جديد صنعتي مي‌شود) برابر با هزار و ۸۰۵ فقره و سهم پروانه‌هاي بهره‌برداري توسعه‌اي (شامل پروانه‌هاي بهره‌برداري صادره براي توسعه واحدهاي فعال مي‌شود) نيز برابر با هزار و ۶۸۷ فقره بوده است. سرمايه محقق شده براى اين پروانه‌هاى بهره‌بردارى نيز بيش از ۲۲۷ هزار ميليارد ريال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتى بيش از ۳۷ درصدى داشته است و با اين شرايط مي‌توان گفت براي پروانه‌هاي بهره‌برداري شده نيز بيشترين تمرکز سرمايه‌گذاران روي صنايع کوچک و بعضا متوسط است.

آخرين وضعيت واحدهاي جديد

ارزيابي آخرين وضعيت طرح‌هاي جديد نشان‌دهنده آن است که از ۱۵ هزار و ۲۰ فقره جواز تاسيس صادره در مدت زمان مورد بررسي هزار و ۹۳۰ فقره جواز صادره به گروه «محصولات غذايي و انواع آشاميدني» اختصاص داشته و به اين طريق اين گروه توانست در مدت زمان مورد بررسي عنوان پرطرفدارترين رشته صنعتي براي سرمايه‌گذاران را به خود اختصاص دهد. سرمايه پيش‌بيني شده براي اين گروه بيش از ۱۴۳ هزار ميليارد ريال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي بيش از ۴۰ درصدي داشته است. اما اشتغال پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز برابر با ۴۶ هزار و ۶۴۸ نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي بيش از ۱۰ درصدي را ثبت کرده است. براي گروه «ساخت مواد و محصولات شيميايي» نيز در مدت زمان مورد بررسي در مجموع هزار و ۷۳۵فقره جواز تاسيس با پيش‌بيني سرمايه بيش از ۲۱۴ هزار ميليارد ريالي صادره شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد رشد بيش از ۴۲ درصد داشته، اما به لحاظ ارزش افتي بيش از ۳۷ درصدي را ثبت کرده است. اشتغال پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز برابر با ۳۶ هزار و ۲۷۳ نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي ۹ درصدي را ثبت کرده است. اما براي گروه «سايرمحصولات کاني غيرفلزي» نيز در دوره زماني مورد بررسي در مجموع هزار و ۶۹۵ فقره جواز تاسيس صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي بيش از ۸ درصدي داشته است، سرمايه پيش بيني شده براي اين گروه نيز حدود ۹۶ هزار ميليارد ريال بوده که رشدي بيش از ۳۲ درصدي را به همراه داشته است. با توجه به داده‌هاي اعلام شده اشتغال پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز ۳۱ هزار و ۷۷ نفر است که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي بيش از ۱۶ درصدي را ثبت کرده است.

چهارمين گروه نيز به «محصولات از لاستيک و پلاستيک» اختصاص دارد که در اين مدت براي اين گروه هزار و ۵۰۶ فقره جواز تاسيس شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي حدود ۲۰ درصدي براي اين گروه به همراه داشته است،‌ سرمايه پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز بيش از ۱۳۲ هزار ميليارد ريال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدي بيش از ۱۶۲ درصدي داشته است، اشتغال پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز برابر با ۲۴ هزار و ۱۵ نفر با رشد ۲۲ درصدي نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده است. تعداد جوازهاي صادره براي گروه «محصولات فلزي و فابريکي» برابر با هزار و ۲۲۳ فقره بوده که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل رشدي حدود ۲۴ درصد را ثبت کرده است، سرمايه پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز حدود ۶۰ هزار ميليارد ريال است که نسبت به سال گذشته رشدي بيش از ۶۶ درصدي داشته است. اما اشتغال پيش‌بيني شده براي اين گروه نيز ۲۲ هزار و ۱۹۶ نفري پيش‌بيني شده است.  داده‌هاي اعلام شده همچنين بيانگر آن است که بالاترين سهم پيش‌بيني سرمايه‌گذاري در گروه‌هاي صنعتي متعلق به گروه «کک و فرآورده‌هاي حاصل از نفت» است که ۳/ ۱۹ درصد از کل سرمايه‌گذاري‌هاي صنعتي را به خود اختصاص داده است.  داده‌هاي اعلام شده همچنين بيانگر آن است که در هفت ماه منتهي به مهر سال جاري استان‌هاي «يزد»، «سمنان»، «خراسان رضوي»، «آذربايجان شرقي» و «فارس» توانستند عنوان استان پيشتاز در اخذ جوازهاي صنعتي را به خود اختصاص دهند. با توجه به ارزيابي صورت گرفته تعداد جوازهاي صادره براي استان يزد برابر با هزار و ۵۹۹ فقره بوده و استان سمنان نيز در اين مدت هزار و ۳۹۴ فقره جواز تاسيس را به خود اختصاص داده است. استان خراسان رضوي نيز به‌عنوان سومين استان پيشتاز در اخذ جواز در مدت زمان مورد بررسي موفق به اخذ هزار و ۲۴۲ فقره جواز تاسيس شده است و استان آذربايجان شرقي نيز در بازه زماني مورد بررسي ۹۲۲ فقره جواز تاسيس اخذ کرده است. اما براي استان فارس نيز در اين مدت در مجموع ۸۷۰ فقره جواز تاسيس صادر شده است.  مجموع جوازهاي صادره براي مناطق آزاد و ويژه اقتصادي نيز برابر با ۱۶۹ فقره بوده و براي اين بخش نيز سرمايه ۱۸۰ هزار ميليارد ريالي ثبت شده است،‌ مجموع اشتغال پيش‌بيني شده براي اين مناطق نيز برابر با ۹ هزار و ۱۲۵ نفر است.

وضعيت پروانه‌هاي بهره‌برداري

داده‌هاي اعلام شده از وضعيت پروانه‌هاي بهره‌برداري صادره نيز بيانگر آن است که در دوره زماني مورد بررسي بيشترين تعداد پروانه بهره‌برداري صادره به لحاظ تعداد، سرمايه‌گذاري و ايجاد اشتغال به گروه «محصولات غذايي و آشاميدني‌ها» اختصاص داشته است. براساس آمار اعلام شده پروانه‌هاي بهره‌برداري صادره براي اين گروه برابر با ۴۹۸ فقره به گروه «محصولات غذايي و آشاميدني‌ها» اختصاص داشته است. متوسط سرمايه‌گذاري براي راه‌اندازي يک واحد در اين گروه ۹/ ۱۲۲ميليارد ريال است. براساس آمار اعلام شده مجموع سرمايه‌گذاري محقق شده براي اين گروه بيش از ۶۱ هزار ميليارد ريال بوده که حدود ۹/ ۲۶درصد از سرمايه‌گذاري کل کشور را به خود اختصاص داده است. اشتغال محقق شده براي اين گروه نيز ۸ هزار و ۶۰۶ نفر است. اما براي گروه «ساخت مواد و محصولات شيميايي» نيز در مدت زمان مورد بررسي در مجموع ۴۵۰ فقره پروانه بهره‌برداري صادر شده و سرمايه محقق شده براي اين گروه نيز بيش از ۳۵ هزار ميليارد ريال بوده است. براي گروه «محصولات از لاستيک و پلاستيک» نيز ۴۲۷ فقره پروانه با سرمايه حدود ۱۷ هزار ميليارد ريالي به بهره‌برداري رسيده است. پروانه صادره براي گروه «ساير محصولات کاني غيرفلزي» نيز برابر با ۲۸۱فقره با سرمايه ۱۵هزار ميليارد ريالي است. «ساخت ماشين آلات و تجهيزات» نيز با ۲۷۰ فقره با سرمايه بيش از ۵ هزار ميليارد ريالي در رده بعدي قرار دارد. براي گروه محصولات فلزي و فابريکي نيز ۲۵۵ فقره پروانه با سرمايه بيش از ۱۳ هزار ميليارد ريالي صادر شده است. اما استان‌هاي پيشتاز در صدور پروانه بهره‌برداري نيز «آذربايجان شرقي»، «اصفهان»، «تهران»، «خراسان رضوي» و «قزوين» است.