در ادامه اما تداوم احتياط ميان معاملهگران، سبب فروکش نسبي صفهاي خريد و افزايش مقطعي عرضه سهام شد. امري که عقبنشيني بيش از هزار واحدي شاخص سهام را به دنبال داشت. در نهايت اين نماگر با رشد ۲۲۳۳ واحدي (معادل بيش از ۲/ ۱ درصد)، ضمن عقبگرد از کانال ۱۸۳ هزار واحدي، در سطح ۱۸۲ هزار و ۸۳۴ واحد قرار گرفت. در شرايط کنوني با نزديک شدن به پايان موعد انتشار گزارشهاي ۶ ماهه شرکتها روي سامانه کدال، انتظار ميرود تقويت جريان اطلاعات نقشي موثر در تخليه هيجان بازار ايفا کند. موضوعي که ميتواند مبنايي براي تفکيک مسير سهام و تحليلمحور شدن بورس تهران باشد.
سطوح جذاب قيمتي در بورس
روند اصلاحي بورس تهران که از دومين هفته مهرماه آغاز شد، کاهش بيش از ۱۰ درصدي شاخص سهام را به دنبال داشت (از ۱۰ تا ۱۶ مهرماه). در اين بازه زماني، همزمان با کاهش ۲۰ هزار واحدي ارتفاع شاخص کل بورس تهران، قيمت سهام نيز تا حدود قابل توجهي اصلاح شدند و به کفهاي جذاب قيمتي رسيدند. اين روند اصلاحي و رسيدن به سطوح قيمتي جذاب باعث شکلگيري مجدد تقاضا براي نمادهاي بورسي شد. در اين ميان سهامي که از حمايت عوامل بنيادي برخوردارند، در صدر تقاضاي معاملهگران قرار گرفتند. اين شرايط که از روزهاي پاياني هفته گذشته در بازار نمايان شد، روز دوشنبه هفته جاري با شدت بيشتري دنبال شد. ديروز نيز صف خريد مناسبي در سهام بنيادي تجربه شد.با اين حال ديروز سهام کوچکتر بازار نيز مورد اقبال قرار داشت. نگاهي به شاخص کل هموزن (با اثرگذاري يکسان نمادها) اين روند را نشان ميدهد. ديروز همگام با شاخص کل بورس تهران، شاخص هموزن نيز رشد بيش از يک درصدي را تجربه کرد. به اين ترتيب گروههاي کوچکتر نيز به موج صعودي بازار پيوستند و جريان نقدينگي در ميان آنها تقويت شد. رشد کوچکترها باعث شد تا احتمال تشديد مجدد هيجانات در معاملات، فعالان بازار را نگران کند.
جدال عرضه و تقاضاي سهام
همانطور که در گزارش روز دوشنبه «دنياي اقتصاد» با عنوان «جنس متفاوت چرخش بورس» نيز گفته شد، پس از تجربه دوره نزولي اخير در بورس تهران، احتياط ميان سهامداران تقويت شده است. اين شرايط سبب ميشود تا با کوچکترين سيگنالي، شاهد سنگين شدن صفهاي فروش و خروج نقدينگي اين گروه از سهامداران از بازار باشيم. به اين ترتيب معاملهگران تازهواردي که در دوره اخير، با زيان مواجه شدهاند، حال به دنبال جبران زيان يا حتي کاهش زيان متحمل شده، محتاط عمل ميکنند و با کوچکترين سيگنال منفي به دنبال خروج سرمايه خود از بازار هستند. ديروز نيز آمادگي اين گروه از معاملهگران در صفهاي فروش سهام کاملا هويدا بود. بنابراين اين روزها رقابت ميان عرضه و تقاضا شکلي جديتر به خود گرفته است. همين موضوع نيز سبب شد تا در ساعت پاياني معاملات روز گذشته از شدت رشد نمادهاي مثبت بازار کاسته و بازدهي شاخص سهام نيز تا حدي تعديل شود.
بازار در انتظار گزارشهاي ۶ ماهه
با قرار گرفتن در هفته پاياني مهرماه، فعالان بازار چشم به سامانه کدال دوخته و در انتظار انتشار گزارشهاي ۶ ماهه شرکتهاي سهامي نشستهاند. اين گزارشها از آنجا براي سرمايهگذاران و فعالان بازار از اهميت برخوردار است که حاوي نکات مهمي از عملکرد شرکتها است. به عبارتي ديگر، در گزارشهاي ۶ماهه شرکتهاي بورسي، درآمد عملياتي ۶ ماه نخست سال مشاهده ميشود که ميتواند مبناي تحليل معاملهگران درخصوص ميزان ارزندگي سهام قرار گيرد.
در شرايط کنوني نيز به نظر ميرسد گزارشهاي ۶ ماهه ميتواند مبنايي براي تفکيک مسير سهام و تحليلمحور شدن بورس تهران باشد. فعالان بازار انتظار دارند در گزارشهاي ۶ ماهه شرکتهاي بورسي، شاهد اثرگذاري مثبت رشد نرخ دلار، آزادسازي سقفهاي رقابتي محصولات قابل عرضه در بورس کالا و همچنين راهاندازي بازار دوم ارزي باشند. با اين حال با توجه به وقفه زماني اثرگذاري تحولات پيراموني بر عملکرد شرکتها، شايد بهطور کامل تاثير موارد مذکور بر روند درآمدي شرکتها ديده نشود. گزارش عملکرد مهرماه شرکتها ميتواند ديدي تکميلي در اختيار معاملهگران قرار دهد. به اين ترتيب احتمالا در گزارشهاي پيشرو، سيگنالهاي مشخصتري به بازار مخابره خواهد شد که برآورد کارشناسان از اين گزارشها مثبت است. به اين ترتيب انتظار ميرود تقويت جريان اطلاعات در روزهاي آتي با انتشار گزارشهاي مياندورهاي شرکتها در فضاي تصميمگيري فعالان بازار موثر واقع شود.
همانطور که اشاره شد اهميت گزارشهاي اين دوره شرکتهاي سهامي، به اتفاقات مهم رخ داده در ماههاي اخير باز ميگردد. اولين اتفاق مهم سهماه تابستان، رونمايي دولت از بسته جديد ارزي بود. بستهاي که قرار بود ايرادات و انتقادات وارد شده به بسته اول ارزي را پوشش دهد. اولين بسته ارزي دولت در ۲۱ فروردين ماه سال جاري رونمايي شد و به اجرا درآمد. رشد نرخ ارز تا سطح ۶ هزار توماني سبب شد تا سياست يک نرخ دلار ثابت به بازار تحميل کند. بر اين اساس در تصميمي غيرمنتظره، معاون اولرئيسجمهوري اعلام کرد که ديگر نرخهاي موجود در بازار آزاد و معاملات آن را به رسميت نشناخته و اين بازار قاچاق محسوب ميشود. در عين حال اعلام شد دلار از اين پس براي تمامي واردات و نيازها با ۴۲۰۰ تومان تامين خواهد شد. اما به مرور و با مشخص شدن آثار منفي بسته اول و ايرادهايي که در آن وجود داشت، تدوين بسته ديگري در دستور کار قرار گرفت. به اين ترتيب ۱۶ مردادماه، شاهد اجرايي شدن بسته جديد ارزي دولت و راهاندازي بازار ثانويه ارزي بوديم. در ادامه نيز با ورود به آخرين ماه از تابستان، به تدريج شاهد آزادسازي سقف قيمتي محصولات عرضه شده در بورس کالا بوديم. به اين ترتيب به نظر ميرسد اين دو رخداد مهم در کنار جهش قابل توجه نرخ ارز در بازار آزاد، عامل حمايتي مهمي از سودآوري شرکتهاي سهامي باشد. البته اين انتظار وجود دارد که در گزارش ۶ ماهه شرکتها، افزايش هزينهها از جانب افزايش نرخ ارز بهطور کامل منعکس نشود. چرا که با وجود رشد سريع درآمدها، هزينه با يک وقفه زماني افزايش پيدا ميکند. اين موضوع ميتواند حاشيه سود جذابي ايجاد کند و فرصتي طلايي براي شرکتها باشد. تا به اينجاي کار بخشي از گزارشهاي شش ماهه منتشر شده روي سامانه کدال، محتواي مثبتي را به بازار ارسال کرده و موجب بازگشت توجه به بازار به ويژه درخصوص صنايع بنيادي شده است.برآورد کارشناسان از گزارشهاي ديگر ناشران نيز مثبت ارزيابي ميشود.
نگاهي به بازارهاي جهاني
ديروز به دنبال ورود شاخص دلار به محدوده مثبت و همچنين انتشار گزارشهاي نااميدکننده از شاخص قيمت توليدکننده در چين، شاهد کاهش قيمت محصولات معاملاتي در بازار فلزات پايه بوديم. صبح روز گذشته اداره آمار ملي چين گزارش شاخص قيمت مصرفکننده و توليدکننده اين کشور را منتشر کرد. بر اين اساس شاخص قيمت مصرفکننده چين در ماه سپتامبر نرخ رشد سالانهاي برابر با ۵/ ۲ درصد را تجربه کرد و رشد شاخص قيمت توليدکننده در اين ماه نسبت به سپتامبر سال ۲۰۱۷ به ۶/ ۳ درصد رسيد. نرخ رشد اعلام شده براي شاخص قيمت توليدکننده کمي از برآوردهاي موسسات مالي و تحقيقاتي پايينتر بود و همين امر معاملات فلزات را زير فشار قرار داد. به اين ترتيب در ابتداي ساعت معاملاتي بازار سهام، هر تن آلومينيوم در معاملات آتي لندنبا رشدي ۲/ ۰ درصدي در سطح ۲۰۳۳ دلار قرار گرفته و روي با کاهشي ۴/ ۰ درصدي به ۲۵۸۶ دلار رسيده است. سرب با افتي ۱/ ۰ درصدي در سطح ۲۰۷۷ دلار قرار گرفته و در اين ميان مس به ميزان ۳/ ۰ درصد ارزان شده و در قيمت ۶۲۲۰ دلار معامله ميشود.
از ديگر صنايع بورسي چه خبر؟
بررسي روند صنايع بورسي طي معاملات روز گذشته نشان ميدهد از ۳۸ صنعت مورد بررسي، ۲۹ صنعت با افزايش شاخص همراه شدند و در مقابل شاهد افت شاخص ۸ صنعت بورسي بوديم. در اين ميان گروههاي کوچکتر بازار، بيشترين بازدهي روزانه را به خود اختصاص دادند. به اين ترتيب گروه محصولات چوبي با تکنماد «چفيبر»، رشد ۵ درصدي را تجربه کرد. گروه استخراج نفت و گاز ديگر صنعتي بود که با رشد تکنماد خود يعني «حفاري»، با رشد ۹۸/ ۴ درصدي همراه شد.
خودروييها به واسطه بازگشت تقاضا و طولاني شدن صفهاي خريد، ديروز شاهد رشد قيمتي در اغلب نمادهاي زيرمجموعه خود بودند. به اين ترتيب پس از افت ۲۷ درصدي شاخص صنعت خودرو که از ۷ مهر ماه در مسير کاهشي قرار گرفته بود، روز گذشته براي دومين روز متوالي، بيش از ۴ درصد رشد کرد تا بخشي از افت شديد آن در سه هفته گذشته را جبران کرده باشد. تغييرات مديريتي در يکي از مهمترين شرکتهاي زيرمجموعه گروه خودرو و ساخت قطعات و همچنين انتظار براي افزايش نرخ خودرو، خود جرقهاي براي افزايش توجه به اين صنعت بود. اين در حالي است که به احتمال قوي گزارش شش ماهه شرکتهاي خودرويي حاوي نکات ارزشمندي نخواهد بود؛ چرا که نرخ دلار و همچنين ريسکهاي سياسي موجود، هزينه اين شرکتها را با افزايش قابل توجهي مواجه خواهد کرد. گروههاي کالايي بازار سهام اما ديروز روندي متعادل را تجربه کردند. در اين ميان شاخص گروه فلزات اساسي رشد حدود يک درصدي را تجربه کرد. پالايشيها نيز در اين روز با افزايش ۲/ ۰ درصدي شاخص صنعت خود همراه شدند. شاخص صنعت کانههاي فلزي اما با کاهش ۲/ ۰ درصدي مواجه شد.
همگام با بازيگران
روز سهشنبه، براي دومين روز متوالي، خالص تغيير مالکيت به نام معاملهگران خرد بازار رقم خورد و حدود ۲۹۴ ميليون سهم به ارزش ۵۶ ميليارد و ۵۰۰ ميليون تومان از پرتفوي حقوقيها به سبد سهام معاملهگران حقيقي افزوده شد. بيشترين خالص خريد سهامداران خرد در نمادهاي زيرمجموعه گروه محصولات شيميايي به ثبت رسيد. به اين ترتيب خالص خريد حقيقيها در گروه پتروشيمي به ۲۲ ميليارد و ۳۰۰ ميليون تومان رسيد. گروه خودرو و ساخت قطعات نيز در اين روز شاهد تغيير مالکيت ۱۴ ميليارد و ۳۰۰ ميليون توماني به نفع حقيقيها بودند. گروه فني و مهندسي ديگر صنعتي بود که با خالص خريد حدود ۱۰ ميليارد توماني توسط معاملهگران خرد بازار همراه شدند.
در صدر خريد معاملهگران حقيقي، تمايل به جمعآوري سهام شرکت داده گستر عصر نوين قرار داشت. خالص خريد حقيقيها در نماد مزبور به ۳۷ ميليون و ۶۰۰ هزار سهم به ارزش حدود ۲۲ ميليارد و ۳۵۰ ميليون تومان بالغ شد. نماد معاملاتي شرکت سرمايهگذاري نفت و گاز و پتروشيمي تامين نيز در اين روز شاهد جابهجايي بيش از ۴۷ ميليون سهم به ارزش ۱۱ ميليارد و ۶۰۰ ميليون توماني در مسير حقوقي به حقيقي بود. نماد معاملاتي گروه مپنا از ديگر نمادهاي ديروز بورس تهران بود که مورد اقبال معاملهگران خرد بازار قرار گرفت. به اين ترتيب ديروز بيش از ۲۰ ميليون و ۷۰ هزار سهم «رمپنا» به ارزش ۱۰ ميليارد و ۸۰۰ ميليون تومان به پرتفوي حقيقيها اضافه شد.
در آنسوي بازار نماد معاملاتي شرکت توسعه معادن و فلزات شاهد جابهجايي ۱۶ ميليون و ۷۰۰ هزار سهم خود به ارزش ۹ ميليارد و ۱۰۰ميليون تومان در مسير حقيقي به حقوقي بود. نماد معاملاتي پالايش نفت تهران از ديگر نمادهاي بازار سهام بود که مورد توجه سهامداران حقوقي قرار گرفت. بر اين اساس ديروز ۱۲ ميليون و ۲۰۰هزار سهم «شتران» به ارزش ۹ ميليارد تومان از سبد سهام حقيقيها به پرتفوي معاملهگران حقوقي افزوده شد. در مجموع خريد حقوقيها نيز گروه کانههاي فلزي با خالص خريد ۱۸ ميليارد و ۳۰۰ميليون تومان قرار داشت.