نگاه بازار جهاني به مذاکرات تجاري
قيمت جهاني مواد خام در هفته گذشته شاهد موج صعودي نسبتا قدرتمندي بود. رشد قابل‌توجه بهاي نفت، فلزات و همچنين صعود نسبي قيمت برخي محصولات پتروشيمي در بازارهاي آسياي شرق سهام وابسته دربورس تهران را به تحرک واداشت و طي آخرين روزهاي کاري هفته قبل شاهد استقبال سهامداران خرد از سهام وابسته بوديم که در اين ميان، سهام گروه فلزات رنگين اعم از مس، روي و سرب جالب توجه بود. در اين برهه زماني، اظهار نظر ترامپ نسبت به مذاکرات با چين خوشبينانه بود و معتقد بود که به زودي به توافق تجاري دست خواهند يافت. امري که راه فلزات جهاني را در مسير افزايش قيمت هموارتر کرد. طي سه جلسه معاملات پاياني هفته گذشته که بازار جهاني و بازار سهام به‌صورت همزمان در حال کار بودند، افزايش قيمتفلزات پايه، نقدينگي بيشتري را به سوي سهام گروه فلزات سرازير کرد. به‌طوري‌که طي اين مدت، بيشترين خريد صورت گرفته از جانب سهامداران حقيقي در گروه فلزات رقم خورد. با اين حال، مذاکرات تجاري واشنگتن در هفته گذشته نتيجه خاصي را در پي نداشت و به همين دليل ادامه گفت‌وگوها به پايان هفته پيش رو
موکول شد. دو طرف در تلاش هستند پيش از مهلت سه ماهه تعيين شده که يکم مارس به سر مي‌رسد، به توافق دوجانبه‌اي دست پيدا کنند. در غير اين صورت تعرفه‌هاي آمريکا بر واردات ۲۰۰ ميليارد دلاري از چين از ۱۰ درصد، به ۲۵ درصد افزايش خواهد يافت. امري که بار ديگر بازارهاي جهاني را دستخوش تغييراتي منفي خواهد کرد. از اين‌رو، با بي‌نتيجه ماندن مذاکرات در پي نزديک شدن به موعد در نظر گرفته شده، به همراهي ارتقاي شاخص دلار به بيشترين سطح سالانه خود، بازارهاي جهاني با روندي منفي به کار خود پايان دادند.
بورس هفتگي در سه قاب
معاملات روز يکشنبه مطابق پيشبيني اغلب فعالان بازار پي گرفته شد. در هفته‌هاي ماقبل بازار بر خلاف انتظار بسياري از کارشناسان و معامله‌گران عمل مي‌کرد اما در اين هفته شاهد انطباق حرکت بازار با پيش‌بيني‌ها دست‌کم طي معاملات روز يکشنبه هستيم. در نظرسنجي هفتگي سايت تحليلي «دنياي بورس» و چشم‌انداز حرکت آن طي روزهاي آتي نظرات متفاوتي وجود داشت که اکثريت آنها انتظار کم‌نوسان شاخص را داشتند. به‌طور مشخص ۷۵ درصد از کارشناسان شرکت‌کننده در نظرسنجي براي شاخصکل طي هفته پيش رو روند کم‌نوساني را پيشبيني کرده‌اند. به اعتقاد اين گروه از فعالان بازار در هفته‌هاي نيمه تعطيل به‌طور عمومي مشارکت در بازار کاهش مي‌يابد که افت ارزش معاملات و نوسان کم‌دامنه قيمت سهام را موجب مي‌شود. کارشناسان بازار ضمن توجه به اثرات رونمايي از کانال مالي اروپا و ايران، اجراي مشروط آن را عامل بازدارنده‌اي در جهت رشد تقاضاي سهام عنوان کردند. از اين رو تا زماني که سيطره ابهام بر عوامل کلان اثرگذار بر اقتصاد سايه انداخته باشد، سهام بنگاه‌هاي کوچک‌تر در معرض توجه سهامداران باقي خواهد ماند. جالب توجه است که ۵۳ درصد از سهامداران نيز متفق با اکثر کارشناسان راي به نوسان اندک شاخص سهام دادند و فضاي نيمه تعطيل هفته جاري را عامل کاهش ارزش معاملات و تغييرات ناچيز قيمت‌ها خواندند.
از سوي ديگر، از ميان کارشناسان و معامله‌گراني که در اين نظرسنجي شرکت داشتند، ۲۵ درصد از کارشناسان مسير حرکت شاخص کل سهام را صعودي پيشبيني کردند. اين دسته از تحليلگران خوشبين نسبت به وضعيت بورس، بهبود قيمت‌ها در بازارهاي جهاني را از جمله دلايل اصلي حمايت از سهام شرکت‌هاي کالايي اعلام کردند. از نگاه اين گروه از فعالان بازار، رشد تدريجي نرخ دلار در سامانه نيما به بازگشت توجهات به سوي سهام صادرات‌محور خواهد انجاميد. کارشناسان اثر اين دو عامل بنيادي را در کنار رونمايي از بسته تجاري اروپا، به‌عنوان نشانه‌‌اي از کمتر شدن نگراني سياسي – حداقل در کوتاه‌مدت، را مثبت ارزيابي کرده‌اند. همچنين ۲۶ درصد از معامله‌گران شرکت‌کننده در نظرسنجي مزبور با اين دسته از کارشناسان اتفاق نظر داشتند و معتقد بودند که موج ناشي از افزايش قيمت دلار و کالاهاي جهاني، در روزهاي آتي نيز ادامه خواهد داشت که قيمت سهام را دستخوش تغييرات مثبتي خواهد کرد. در نهايت، پنج درصد از کارشناسان و ۲۱ درصد از معامله‌گران چشم‌اندازي نزولي را براي شاخص کل سهام متصور شدند. تحليلگران عوامل سياسي و افزايش نگراني‌ها را عامل اصلي فشار بر قيمت سهام معرفي کردند. از سويي، معامله‌گران با توجه به اين بستر نامطمئن بازار، تمايل بيشتري به کسب سود در کوتاه‌مدت پيدا مي‌کنند. از اين رو، افزايش تقاضا در هر سهمي هرآن ممکن است با کوچک‌ترين عامل تهديدکننده متوقف و روندي نزولي را در پيش بگيرد.
نگاهي به روند بازار
بازار سهام، معاملات ماه جاري را در حالي آغاز کرد که روندي صعودي براي شاخص کل آن پيشبيني شده بود. با اين حال، پس از گذشت سه هفته، به‌‌رغم انتظارات مثبتي که از داد و ستد سهام وجود داشت، شاخص اصلي بازار به حرکت منفي و کم‌نوسان خود ادامه داد. امري که خود عامل کاهش انگيزه و مشارکت و در نتيجه افت ارزش معاملات شد. معاملات يکشنبه هفته جاري نيز با قرار گرفتن اين روز بين تعطيلات رسمي، در فضايي منفعل و کم‌نوسان سپري شد.سهام گروه پتروشيمي در اين روز، با آنکه مقصد اصلي نقدينگي بود، رشد اندک شاخص را تجربه کرد. امري که در نتيجه سبقت عرضه از تقاضا، به محض رشد قيمت در شمار زيادي از سهام پتروشيمي رقم خورد. صنعت فلزات اساسي نيز که طي آخرين روز معاملاتي هفته پيش تحت تاثير افزايش قيمت‌هاي جهاني از استقبال فعالان بازار برخوردار شدند، دچار افت تقريبا دسته‌جمعي قيمت شدند. نگراني‌ها در رابطه با اوج‌گيري دوباره جنگ تجاري که افت مجدد قيمت‌هاي جهاني فلزات را در پي داشت به توقف حرکت قيمت وابستگان بورسي انجاميد. در اين ميان، ابهام در مورد تصميمات ترامپ و تداوم نگراني‌ها از رکود اقتصاد جهاني به افت قيمت سهام گروه فلزات دامن زد.
الگوي مشابهي در معاملات گروه فرآورده‌هاي نفتي و همچنين بانک‌ها نيز تکرار شد که مهر تاييدي بر افق ديد کوتاه‌مدت بسياري از اهالي بازار و ترديد آنها نسبت به گروه خاصي از سهام بود. از اين‌رو، در ميان نمادهايي که تاثير شگرف فزاينده‌اي بر شاخص کل سهام داشتند، تنها سهم پتروشيمي پارس ديده مي‌شد که حدود ۳۲ واحد به شاخص افزوده بود. در حالي‌که سهام گروه مپنا، رتبه نخست فهرست نمادهاي موثر بر شاخص را با حمايت ۵۶ واحدي به خود اختصاص داد. در مقابل، اثرات منفي ناشي از مازاد عرضه در سهام توسعه معادن و فلزات، فولاد مبارکه اصفهان و نيز پالايش نفت اصفهان در مجموع بالغ بر ۱۱۴ واحد شاخص کل را تحت فشار قرار داد.با اين حال، سهام شرکت‌هاي کوچک‌تر بازار با فراغ خاطر بيشتري معامله شدند. متوسط قيمت در سهام سيماني روندي تماما افزايشي را در طول روز طي کرد که حتي در اين ميان تعدادي از نمادهاي سيماني در سقف قيمت روزانه خريد و فروششدند. بيشترين رشد شاخص روزانه نيز به ترتيب به صنعت زغال‌سنگ، محصولات کاغذي و همچنين محصولات چوبي اختصاص يافت که از جمله صنايع تک‌سهمي بورس ياد مي‌شوند.
همگام با بازيگران بازار
معاملات دومين روز هفته جاري بازار سهام با تغيير مالکيت بخش عمده سهام به نفع معامله‌گران حقوقي خاتمه يافت. طي اين فرآيند، نزديک به ۸۶ ميليون سهم به ارزش بيش از ۴۱ ميليارد تومان از پرتفوي سهامداران حقيقي به سبد سهام حقوقي‌ها جابه‌جا شد. سهم کربن ايران که براي چهارمين روز کاري متوالي نزديک به سقف قيمت معاملات روزانه داد و ستد شد، بيشترين توجه سهامداران عمده را به خود جلب کرد که در راستاي آن بيشترين خريد اين دسته از سهامداران نيز در نماد «شکربن» اتفاق افتاد که بيش از ۱۷ ميليارد تومان محاسبه شد. نمادهاي معاملاتي «وبلمت» و «لوتوس» نيز همچنان که در معاملات روز چهارشنبه جزو اولويت‌هاي معامله‌گران حقوقي بودند، روز يکشنبه نيز در معرض توجه آنها قرار گرفتند. دو نماد مزبور در مجموع خالص خريد حدود هفت ميليارد توماني سهامداران حقوقي را در اختيار گرفتند. در ميان صنايع نيز، بيشترين حمايت صورت‌گرفته از جانب حقوقي‌ها در صنعت بانک‌ها رقم خورد. در ادامه بيشترين خريد بازيگران عمده در صنايع فلزات اساسي، محصولات پالايشي و همچنين پتروشيمي صورت گرفت. در آن سوي بازار، ترجيح نخست سهامداران حقيقي براي دومين روز کاري پي در پي متوجه نماد «هاي‌وب» شد. سهام «رتکو» و همچنين «وخاور» انتخاب‌هاي بعدي اين دسته از معامله‌گران را تشکيل دادند. در نهايت تغيير مالکيت صورت‌گرفته در سه نماد بورسي ياد‌شده کمتر از چهار ميليارد تومان برآورد شد. مرور صنايع نيز حاکي از آن بود که متوسط خريد سهامداران حقيقي تنها در پنج صنعت مثبت بود. با توجه به تک‌سهمي بودن «هاي‌وب»، بيشترين خريد سهامداران خرد در صنعت اطلاعات و ارتباطات رقم خورد. صنايع مواد دارويي و همچنين خودرو ساخت قطعات نيز جزو پنج صنعتي بودند که تحت حمايت فعالان حقيقي بازار معاملات خود را به سرانجام رساندند.