بيش از نيم قرن پيش، پژوهشي خارق‌العاده و به دور از باور درخصوص رابطه سود حسابداري و ارزش شرکت توسط محققان برجسته بال و براون انجام شد و تاثير شگرفي در ادبيات حسابداري و بازار سرمايه بر جاي گذاشت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي‌دهد سود حسابداري شامل اطلاعاتي است که سرمايه‌گذاران از آن اطلاعات براي تعيين ارزش شرکت بهره مي‌برند.

به عبارتي سود اعلامي توسط شرکت‌ها داراي محتواي اطلاعاتي اثرگذار است. معيار فوق يکي از مهم‌ترين دلايلي است که مي‌توان انتظار رشد يا افت قيمت سهام شرکت را داشت. به عبارتي با سودآوري و انتظار رشد عملياتي شرکت يا افزايش قيمت دارايي‌هاي شرکت، انتظار مي‌رود قيمت سهام بر اساس اين تغييرات تعديل شود. يکي از دلايلي که امروزه باعث رشد قيمت سهام بسياري از شرکت‌ها در بازار سرمايه ايران شده است، خوش‌بيني به رشد سودآوري به دليل افزايش توليد و فروش محصولات و ارائه خدمات در شرکت‌هاي سود‌محور و افزايش قيمت دارايي‌ها براي شرکت‌هاي دارايي‌محور است. از اين رو مفاهيم حسابداري تفاوت مهمي را براي اين دو گونه شرکت‌ها قائل شده است و توجه استفاده‌کنندگان صورت‌هاي مالي را به اين موضوعات جلب مي‌کند.

 در مفاهيم حسابداري سود عبارت از تفاوت بين سرمايه در آغاز دوره و پايان دوره و سرمايه مترادف با خالص دارايي‌هاي يک شخص عامي است. اين مفهوم کمي متفاوت‌تر از مفهوم اقتصادي سود است. از ديدگاه اقتصاددانان سرمايه ذخيره ثروت است که به‌صورت دريافت‌هاي آتي و در نتيجه مصرف آتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

 به اين لحاظ هرگاه سرمايه فاقد منافع آتي باشد، تماما در زمان حال مصرف مي‌شود. در مکتب اقتصادي فوق، سرمايه به‌عنوان رفاه تعبير مي‌شود و ارزش آن را مي‌توان از طريق محاسبه ارزش فعلي دريافت‌هاي آتي به دست آورد. تفاوت بين سود اقتصادي و سود حسابداري، ناشي از روش‌هاي اندازه‌گيري سرمايه است.

 بر اساس مفاهيم نگهداشت سرمايه مالي، سود تنها در شرايطي تحصيل مي‌شود که مبلغ مالي (پول) خالص دارايي‌ها در پايان دوره، نسبت به مبلغ مالي (پول) خالص دارايي‌ها در ابتداي دوره فزوني يابد. به عبارتي طبق مفهوم نگهداشت سرمايه مالي افزايش قيمت دارايي‌هاي نگهداري شده طي دوره که به آن درآمد نگهداري مي‌گويند، سود تلقي شده ولي شناسايي آن تا زمان فروش دارايي‌ها به تعويق مي‌افتد، به عبارتي اين موضوع معياري است که براي تجديد ارزيابي دارايي‌ها نيز استفاده مي‌شود. در فرآيند تجديد ارزيابي دارايي‌ها آن بخش از سود که ناشي از افزايش سطح عمومي قيمت‌ها باشد به‌عنوان نگهداشت سرمايه جزو حقوق صاحبان سهام طبقه‌بندي مي‌شود.

 از طرفي طبق مفهوم نگهداشت سرمايه فيزيکي، سود تنها در صورتي تحصيل مي‌شود که ظرفيت توليدي فيزيکي (ظرفيت عملياتي) واحد تجاري نسبت به ظرفيت توليدي فيزيکي ابتداي دوره فزوني يابد و شرکت به اصطلاح رشد عملياتي داشته باشد و اين رشد عملياتي ناشي از بزرگ شدن شرکت باشد.

 موضوعي که امروزه لازم است عامه مردم و سرمايه‌گذاران حرفه‌اي آگاهي داشته باشند، اطلاع از مفاهيم سود است. سرمايه‌گذاران و تحليلگران بايد تفکيک روشني از شرکت‌هايي که با رشد قيمتي ناشي از تجديد ارزيابي دارايي‌ها (به‌روز‌رساني ارزش دارايي) و شرکت‌هايي که با رشد قيمتي ناشي از افزايش ظرفيت فيزيکي قرار گرفته‌اند، قائل شوند.

 در حالت اول امکان دارد شرکت آينده روشني از عمليات و افزايش سودآوري در شرايط غيرتورمي نداشته باشد و شايد به دليل نبود برنامه روشن و چشم‌انداز مناسب آينده زيان نيز پيش رو داشته باشد، ولي سرمايه‌گذاران بالفعل و بالقوه به آن توجهي نداشته باشند و در مقابل امکان دارد در حالت دوم شرکت برنامه روشن و آينده روشني در پيش داشته باشد ولي بنا به تصميمات داخلي آن شرکت اقدام به تجديد ارزيابي دارايي‌هاي خود نکرده است و اين موضوع سبب شود مورد توجه بازار قرار نگيرد.

 به نظر مي‌رسد ضرورت دارد با بزرگ‌تر شدن بازار سرمايه و ورود سرمايه‌گذاران عامي و غيرحرفه‌اي در بازار، آموزش در راستاي آگاهي از مباحث اطلاعات حسابداري و توجه جدي‌تر سرمايه‌گذاران به‌صورت‌هاي مالي نيز ضرورت يابد