استاندارد حسابداري ۲۲ با عنوان گزارشگري مالي مياندورهاي، تجديد نظر شده و در مجمع عمومي ۲۲ آبان ۱۴۰۰ تصويب شده است. ميتوان گفت مهمترين تغيير استاندارد مربوط به دورههايي است که ارائه صورتهاي مالي مياندورهاي براي آنها الزامي است. طبق بند ۲۰ استاندارد تجديدنظر شده، گزارشهاي مياندورهاي بايد شامل صورتهاي مالي مياندورهاي (فشرده يا کامل) براي دورههاي زير باشد:
الف. صورت وضعيت مالي به تاريخ پايان دوره مياني جاري و صورت وضعيت مالي مقايسهاي به تاريخ پايان سال مالي قبل.
ب. صورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع براي دوره مياني جاري و بهطور انباشته براي سال مالي جاري تا تاريخ صورتهاي مالي، همراه با صورت سود و زيان مقايسهاي و صورت سود و زيان جامع مقايسهاي براي دورههاي مياني قابل مقايسه (جاري و از ابتداي سال تا تاريخ صورتهاي مالي) در سال مالي قبل.
پ. صورت تغييرات در حقوق مالکانه بهطور انباشته براي سال مالي جاري تا تاريخ صورتهاي مالي، همراه با صورت تغييرات در حقوق مالکانه مقايسهاي براي دوره قابل مقايسه سال تا تاريخ صورتهاي مالي در سال مالي قبل.
ت. صورت جريانهاي نقدي بهطور انباشته براي سال مالي جاري تا تاريخ صورتهاي مالي، همراه با صورت جريانهاي نقدي مقايسهاي براي دوره قابل مقايسه سال تا تاريخ صورتهاي مالي در سال مالي قبل.
براي هر واحد تجاري که فعاليت تجاري آن اساسا فصلي است؛ ارائه اطلاعات مالي براي 12ماهه منتهي به پايان دوره مياني و اطلاعات مقايسهاي براي دوره 12ماهه گذشته ممکن است مفيد باشد. ازاينرو، در استاندارد به واحدهاي تجاري که فعاليت تجاري آنها اساسا فصلي است؛ توصيه شده افزون بر اطلاعات الزامي بالا، گزارشگري اين قبيل اطلاعات را در نظر داشته باشند.
استاندارد يادشده براي صورتهاي مالي دورههايي که از اول مهرماه سال 1400 يا پس از آن شروع ميشود، لازمالاجراست. از اينرو، اين پرسش پيش ميآيد که در رابطه با شرکتهايي که سال مالي آنها منطبق با سال شمسي است؛ آيا صورتهاي مالي مياندورهاي 9ماهه منتهي به 30 آذر 1400 بايد طبق استاندارد پيشين تهيه شوند يا طبق استاندارد تجديد نظر شده؟
در پاسخ، ميتوان گفت که با توجه به بخش ب بند 20 استاندارد، صورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع بايد براي دوره مياني جاري و بهطور انباشته براي سال مالي جاري تا تاريخ صورتهاي مالي ارائه شود. در شرايطي که واحد تجاري صورتهاي مالي مياندورهاي را به صورت فصلي ارائه ميکند؛ منظور از دوره جاري، براي نمونه دوره سهماهه منتهي به 30 آذر 1400 است. بنابراين، دوره مياني جاري منتهي به 30 آذر 1400، از روز نخست مهر 1400 آغاز ميشود و بنابراين، استاندارد براي صورتهاي مالي مياندورهاي 9ماهه منتهي به 30 آذر 1400 لازم الاجراست.
پرسش ديگري که پيش ميآيد اين است که آيا با توجه به بخش ب بند 20 استاندارد ارائه صورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع براي دوره مياني جاري، براي نمونه دوره سهماهه منتهي به 30 آذر 1400 و همچنين اقلام مقايسهاي مربوط، ضروري است؟
در پاسخ بايد گفت بله، طبق بند 20 استاندارد تجديدنظر شده، واحد تجاري بايد صورتهاي مالي را براي دورههاي تعيين شده در استاندارد ارائه کند. گفتني است که در استاندارد، در رابطه با اينکه کدام واحدهاي تجاري، با چه تناوب زماني يا چه مدت پس از پايان دوره مياني، ملزم به انتشار گزارشهاي مالي مياندورهاي هستند، الزامات خاصي تعيين نشده است. با وجود اين، استاندارد در صورتي کاربرد دارد که واحد تجاري ملزم باشد يا بهطور اختياري، تصميم بگيرد گزارش مالي مياندورهاي را طبق استانداردهاي حسابداري منتشر کند. دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شرکتهاي ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، ناشران پذيرفته شده در بورس را ملزم به تهيه و انتشار صورتهاي مالي مياندورهاي و حسابرسان آنها را نيز ملزم به حسابرسي (بررسي اجمالي) اين صورتها کرده است. براي نمونه، طبق ماده 7 دستورالعمل يادشده، ناشر بورسي مکلف است اطلاعات و صورتهاي مالي مياندورهاي 3، 6 و 9 ماهه حسابرسي نشده را حداکثر 30 روز پس از پايان مقاطع سه ماه و صورتهاي مالي مياندورهاي 6 ماهه حسابرسي شده را حداکثر 60 روز بعد از پايان دوره 6 ماهه و در مورد شرکتهايي که ملزم به تهيه صورتهاي مالي تلفيقي هستند؛ حداکثر 75 روز پس از پايان دوره 6 ماهه، تهيه و منتشر کند. بنابراين ناشران بورسي ملزم به تهيه و ارائه صورتهاي مالي مياندورهاي در پايان هر فصل هستند. از اينرو، با توجه به مفاد استاندارد و دستورالعمل يادشده، ارائه صورت سود و زيان و صورت سود و زيان جامع براي دوره مياني جاري سهماهه منتهي به پايان سهماهه نخست، پايان سه ماه دوم و پايان سهماه سوم همراه با اقلام مقايسهاي مربوط، ضرورت دارد. نکته قابلتوجه اين است که نبود الزام به حسابرسي يا بررسي اجمالي صورتهاي مالي مياندورهاي 3 و 9 ماهه، الزام ارائه صورتهاي مالي براي دورههاي تعيين شده در استاندارد را منتفي نميکند. شکل و محتواي صورتهاي مالي مياندورهاي را استاندارد تعيين ميکند و دولت و نهادهاي ناظر مانند بورس اوراق بهادار، آن دسته از واحدهاي تجاري که اوراق بهادار بدهي يا مالکانه آنها بهطور عمومي معامله ميشود را ملزم به انتشار گزارشهاي مالي مياندورهاي، با تناوب مشخص ميکنند. با توجه به مطالب بالا، صورتهاي مالي مياندورهاي 9 ماهه منتهي به 30 آذر 1400 بايد به شرح جدول زير ارائه شود.