براساس اين دستورالعمل هيات مديره شرکتهاي بورس از اين پس بايد يک عضو مستقل داشته باشند که شرايط عضو مستقل در بند۶ ماده يک دستورالعمل تشريح شده است. تعداد اعضاي مستقل هيات مديره نبايد از ۲۰ درصد تعداد کل اعضاي هيات مديره کمتر باشد. بنابراين هياتهاي مديره حسب مورد يک يا دو عضو مستقل خواهند داشت. اعضاي مستقل پس از تصويب کميته انتصابات که اکثريت اعضاي آن را اعضاي مستقل و غيرموظف تشکيل ميدهند، انتخاب ميشوند. در ادامه کميته انتصابات بايد پس از بررسي شرايط داوطلبان سمت عضو مستقل، نتيجه را جهت تاييد به سازمان بورس اعلام کند. و اما ابهامات:
۱- تکليف اولين دوره عضويت مديرمستقل در هيات مديره که کميته انتصابات وجود ندارد، چيست؟
۲- اگر کميته انتصابات داوطلبي را به بورس معرفي نکرد يا بورس کانديد عضويت را تاييد نکرد، تکليف چيست؟
۳- عضويت اعضاي مستقل هيات مديره براي دوره بعدي فقط در يک دوره امکان پذير است چرا که اعضاي کميته انتصابات نميتوانند خود را کانديد کنند. بنابراين هر دوسال يکبار (دوره تصدي هيات مديره) به دليل نبود کميته انتصابات هيات مديره، بدون عضو مستقل خواهد بود.
۴- اعضاي مستقل از بين سهامداران اقليت انتخاب ميشوند. چگونگي انتخاب اين اعضا در مجمع مشخص نيست:
الف) مجمع سهامداران اقليت با چه نصابي رسميت خواهد يافت (جلسه اول و دوم)
ب) اداره جلسه چگونه خواهد بود؟
ج) آيا انتخاب اعضاي مستقل با اکثريت نسبي خواهد بود يا اکثريتي ديگر؟
طبق تبصره ماده ۶ دستورالعمل، نحوه انتخاب عضو مستقل بايد در اساسنامه شرکت تعيين شود. اگر چه دستورالعمل براساس اختيارات بندهاي ۸،۱۱ و ۱۸ ماده ۷ قانون اوراق بهادار و در راستاي اصلاح نهادي حاکميت شرکتي طبق بند(ح) ماده ۴ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادي تهيه شده است، ولي آيا شرکتهاي بورسي ميتوانند اساسنامههاي خلاف اصلاحيه قانون تجارتتصويب کرده و هريک به روش دلخواه، عضو مستقل هيات مديره را انتخاب کنند؟
در حال حاضر، هيات مديره شرکتها، با جهشي از يکطرف بام به طرف ديگر آن، با حذف حقوقهاي نجومي و دريافت حقوقهايي که به تدريج فاصلهاش با خط فقر کمتر ميشود، با مشکلات ناشي از رکود تورمي، کمبود نقدينگي، افزايش هزينهها، تحريمها و دهها چالش ديگر روبهرو است. سوال اين است که آيا در اين شرايط و با وجود ابهامات دستورالعمل، يک مدير مستقل در دوسال عضويت در هياتمديره باري از دوش هياتمديره برخواهد داشت يا به آن اضافه خواهد کرد؟